چهار رویکرد اصلی کاهش ریسک – مدل ۴T برای مدیریت و درمان ریسک

استراتژی های اصلی مدیریت و کاهش ریسک ها

مدل ۴T برای مدیریت ریسک و درمان ریسک ها، یکی از رایج ترین و شناخته شده ترین رویکردها برای رسیدگی به ریسک و کاهش ریسک ها می باشد. در این مدل، چهار رویکرد اصلی مقابله، درمان و کاهش ریسک ها یعنی رسیدگی به آنها معرفی شده است. این چهار رویکرد، اقدام های معمول برای رسیدگی و مقابله با ریسک هایی است که پیش از آن، شناسایی، تحلیل و ارزیابی شده اند. سرواژه های این ۴ اقدام به زبان انگلیسی شامل ۴ رویکرد می باشند که با حرف T آغاز می شوند. در زیر این ۴ اقدام برای پاسخ دادن به ریسک ها را مشاهده می فرمایید.

مدل ۴T : پذیرش ریسک، کاهش ریسک، انتقال ریسک و اجتناب از ریسک

The 4T model : Tolerate, Treat, Transfer And Terminate

در ادامه هر یک از رویکردهای پاسخ به ریسک ها شرح داده می شوند.

چهار رویکرد و استراتژی مدیریت ریسک و پاسخ به ریسک ها – پذیرش ریسک ها

پذیرش ریسک    Tolerate

پذیرش ریسک يعني این که بپذيريم تنها كاري كه در قبال ریسک مي‌توانيم انجام دهیم اين است كه از وقوع ريسك و نتايج آن آگاه باشیم.

گاهی اوقات هیچ کاری نکردن، ایرادی ندارد. فقط این کار یعنی کاری نکردن باید حاصل یک عمل ارادی و آگاهانه باشد. ممکن است احتمال و اثر ریسک، کم باشد. یا ممکن است شدت اثر و پیامد ریسک بالا باشد اما همزمان با این که احتمال وقوع آن بسیار پایین است، شاید هزینه مقابله با ریسک بسیار فراتر از توان سازمان باشد.

چهار رویکرد اصلی مدیریت ریسک و پاسخ به ریسک ها – استراتژی پذیرش ریسک

ممکن است تصمیم بگیرید که ریسک را قبول کرده و پیامدهای ریسک بپذیرید. با این حال بایستی ریسک را تحت نظارت داشته و اطلاعات مربوط به آن را ثبت نمایید. پذیرش ریسک، همیشه باید یک تصمیم آگاهانه باشد. نباید سازمان، ریسکی را به صورت پیش‌فرض قبول کند. شاید هم تعریف اقدامات کنترلی مناسب، امکان پذیر نباشد. در صورت پذیرش، باید یک برنامه احتیاطی برای ریسک تهیه شود. این برنامه شامل اقداماتی می باشد که در زمان وقوع ریسک باید انجام شوند. همچنین واحدها و نفراتی که مسئول انجام اقدام ها هستند، منابع و امکانات مورد نیاز و هزینه انجام اقدامات نیز از جمله اطلاعاتی می‌باشند که بایستی در این برنامه درج گردند.

چهار استراتژی اصلی مدیریت ریسک سازمانی – انتقال ریسک

انتقال ریسک    Transfer

انتقال ریسک یعنی اين که کاري کنيم تا مسئوليت و مديريت ریسک و نتايج و پیامدهای ناشي از آن، از گردن ما برداشته شود و بر عهده ديگري گذارده شود.

چهار استراتژی مدیریت ریسک سازمانی – رویکرد انتقال ریسک ها

انتقال اثر نامطلوب یک ریسک با دادن مالکیت پاسخ دادن به آن ریسک به دیگری، منجر به حذف ریسک نمی‌شود بلکه مسئولیت مدیریت آن به شخص دیگری واگذار می‌کند. بیمه کردن یکی از اقدام های انتقال ریسک می باشد با این حال، بیمه برای همه چیز در دسترس نیست. گاهی اوقات در حالی که امکان انتقال فعالیت به شخص ثالث وجود دارد، اگر مشکلی پیش بیاید، همچنان مسئولیت خود را حفظ می‌کنید. به عنوان مثال می‌توان با ترتیبات مشخص، عملکرد مرتبط با ریسک را برون سپاری نمود.

چهار استراتژی برای مدیریت ریسک های سازمان و پاسخگویی به ریسک ها – رویکرد اجتناب از ریسک

اجتناب از ریسک    Terminate

اجتناب از ریسک شامل تغيير در مسير پیش رو است به نحوي که از مواجهه با ريسک جلوگيري کنيم. مانند این که در یک حوزه فعالیت و خدمات خاص وارد نشویم یا یک محصول و پروژه مشخصی که منبع آن ریسک می باشد را لغو کنیم.

چهار رویکرد رایج در مدیریت ریسک – استراتژی اجتناب از ریسک ها

گاهی اوقات یک ریسک، از اشتهای ریسک شما، سازمان شما یا کسب و کارتان خارج است. یا چنان تأثیر شدیدی بر کسب و کار شما دارد که فعالیتی که باعث آن می‌شود را متوقف می‌کنید. ممکن است تصمیم بگیرید که یک نوع محصول خاص را شروع نکرده یا ادامه ندهید. یا محصولی را از بازار خارج کنید که ریسک غیرقابل قبولی را به همراه دارد. حذف تهدید ایجاد شده توسط یک ریسک نامطلوب به منظور حذف اهدافی از سازمان است که در معرض تهدید و خطر می‌باشند.

رویکردهای مهم در مدیریت ریسک – استراتژی کاهش ریسک های سازمانی

کاهش ریسک    Treat

کاهش ریسک یا در گفتاری دیگر، علاج ریسک و درمان ریسک، اين است که کاري کنيم که احتمال وقوع يک ريسک، پايين بيايد يا اين که پیامدها و آثار و نتايج مضر و مخرب ناشي از آن ریسک به حداقل ممکن، کاهش يابد.

رویکردهای مهم در مدیریت ریسک سازمانی – استراتژی کاهش ریسک های کسب و کار

کاهش احتمال وقوع یا کاستن از شدت پیامد یک ریسک تا آستانه قابل پذیرش را در مواردی که با شدیدترین ریسک ها روبرو هستید به کار بگیرید. مثلا شدت اثر ریسک یا احتمال وقوع یک ریسک بسیار بالا است یا حاصل ضرب شدت در احتمال، مقدار بزرگی دارد. در این گونه موارد اقدامات کاهش ریسک توصیه می شوند.

چهار رویکرد اصلی مدیریت ریسک سازمانی – استراتژی های کاهش ریسکهای کسب و کار

در انتها بایستی دو نکته را حضور شما بیان کنم. مورد اول این است که حتما مطلع و آگاه هستید که به جز مدل ۴t، مدل های دیگر و روش های طرحریزی شده دیگری هم برای مدیریت و رسیدگی به ریسک ها ارائه شده اند. انواع دیگر استراتژی ها و اقدامات مقابله با ریسک ها کم و بیش مشابه همین مدل معروف و شناخته شده ۴t می باشند. با این حال، تفاوت هایی نیز قابل مشاهده است. به عنوان مثال در یک نوع دسته بندی دیگر از استراتژی های رسیدگی به ریسک ها، رویکردی با نام تشدید یا Escalation هم به این ۴ نوع اقدام اضافه می شود که در فرصت های آتی در مورد آنها بیشتر خواهم گفت.

نکته پسین هم این است که متناظر با رویکردها و استراتژی های مدیریت ریسک سازمانی در رسیدگی و کاهش ریسکهای منفی و تهدیدها، استراتژی ها و رویکردهایی برای رسیدگی به ریسک های مثبت یا همان فرصت ها هم طراحی و معرفی شده اند. از همین رو در فرصتی دیگر به مبحث و موضوع جذاب و جالب استراتژی های رسیدگی به ریسک های مثبت و فرصت ها هم خواهم پرداخت.