متن بند چهار سیستم مدیریت کیفیت ایزو ۹۰۰۱:۲۰۱۵ و IATF 16949 ، شناخت سازمان و ماهیت آن
توضیح :
-
متن های داخل کادر، متن استاندارد بین المللی سیستم مدیریت کیفیت ایزو ISO 9001 : 2015 می باشد.
-
متن های خارج کادر مربوط به ویرایش جدید سیستم مدیریت کیفیت خودروسازی IATF 16949 : 2016 می باشد که توسط گروه کاری بین المللی خودرو – IATF تألیف و منتشر گردیده است.
-
عناوین و اجزاء بندهای صفر تا چهار شامل ۰- مقدمه، ۱- دامنه کاربرد، ۲- مراجع الزامی و ۳- واژگان و تعاریف نیز به صورت فهرست وار آمده است.
۰ – مقدمه
۰-۱ کلیات
۰-۲ اصول مدیریت کیفیت
۰-۳ رویکرد فرآیندی۰-۳-۱ کلیات۰-۳-۲ چرخه برنامه، اجراء ، بررسی، اقدام PDCA۰-۳-۳ تفکر مبتنی بر ریسک
۰-۴ ارتباط با سایر استانداردهای سیستم مدیریت |
| ۱- دامنه کاربرد |
۱-۱ دامنه کاربرد – تکمیلی خودرویی برای ISO 9001 : 2015
| ۲- مراجع الزامی |
۲-۱ مراجع الزامی و آگاهی دهنده
| ۳- واژگان و تعاریف |
۳-۱ واژگان و تعاریف برای صنعت خودرو
۴ – ماهیت / بافت سازمان۴-۱ درک بافت سازمان و ماهیت آنسازمان باید مسائل خارجی و داخلی که با مقصد و جهت گیری استراتژیک آن مرتبط است و آن هایی که بر توانایی آن در دست یابی به نتایج مورد نظر سیستم مدیریت کیفیت موثرند را تعیین کند. سازمان باید اطلاعات مربوط به این مسائل خارجی و داخلی را مورد پایش و بازنگری قرار دهد. یادآوری ۱ – مسائل می تواند عوامل مثبت و منفی یا شرایطی که باید مورد بررسی قرار گیرند را در برگیرد. یادآوری ۲ – درک ماهیت خارجی می تواند با مورد ملاحظه قرار دادن مسائل برآمده از محیط های قانونی، فن آوری، رقابتی، بازار، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی خواه بین المللی، ملی، منطقه ای یا محلی تسهیل گردد. یادآوری ۳ – درک ماهیت داخلی می تواند با مورد ملاحظه قراردادن مسائل مرتبط با ارزش ها، فرهنگ، دانش و عملکرد سازمان تسهیل گردد.
۴-۲ درک نیازها و انتظارات طرف های ذی نفعبه دلیل تأثیر یا تأثیر بالقوه آنان بر توانایی سازمان در ارائه مستمر محصولات و خدماتی که الزامات مشتری و الزامات قانونی و مقرراتی مرتبط را برآورده می کنند، سازمان باید موارد زیر را تعیین کند : الف – طرف های ذی نفع مرتبط با سیستم مدیریت کیفیت ب – الزامات مرتبط با سیستم مدیریت کیفیت این طرف های ذی نفع سازمان باید اطلاعات مربوط به این طرف های ذی نفع و الزامات مربوط به آن ها را مورد پایش و بازنگری قرار دهد.
۴-۳ تعیین دامنه کاربرد سیستم مدیریت کیفیتسازمان باید مرزها و قابلیت کاربرد سیستم مدیریت کیفیت را برای ایجاد دامنه کاربرد آن تعیین کند. سازمان باید در زمان تعیین دامنه کاربرد ، موارد زیر را در نظر بگیرد. الف – مسائل خارجی و داخلی اشاره شده در بند ۴-۱ ب – الزامات طرف های ذی نفع مرتبط، اشاره شده در بند ۴-۲ پ – محصولات و خدمات سازمان سازمان باید تمام الزامات این استاندارد بین المللی را در صورتی که کاربرد داشته باشند، در دامنه کاربرد تعیین شده برای سیستم مدیریت کیفیت خود اعمال نماید.
دامنه کاربرد سیستم مدیریت کیفیت سازمان باید در دسترس بوده و به صورت اطلاعات مدون نگهداری شود. دامنه کاربرد باید انواع محصولات و خدمات تحت پوشش را بیان کرده و برای هر الزام این استاندارد بین المللی که به تشخیص سازمان در دامنه کاربرد سیستم مدیریت کیفیت خود کاربرد نداشته باشد، دلیل توجیهی ارائه دهد. ادعای انطباق با این استاندارد بین المللی تنها زمانی میسر است که الزماتی که از سوی سازمان غیر قابل کاربرد تشخیص داده شده اند بر توانایی یا مسئولیت سازمان برای حصول اطمینان از انطباق محصولات و خدمات آن و افزایش رضایت مشتری تأثیر نداشته باشند. |
۴-۳-۱ تعیین دامنه کاربرد سیستم مدیریت کیفیت – موارد تکمیلی
بخش های پشتیبانی اعم از اینکه در سایت یا دور از آن باشند (از قبیل مراکز طراحی، دفاتر مرکزی و مراکز توزیع) باید در دامنه سیستم مدیریت کیفیت گنجانده شوند.
تنها مورد استثنای مجاز برای این استاندارد سیستم مدیریت کیفیت صنعت خودرو به طراحی و توسعه محصول، بند ۸-۳ استانداردISO 9001 مرتبط می شود. استثنا باید توجیه گردد و به عنوان اطلاعات مدون نگهداری گردد. (بند ۷-۵ استاندارد ISO 9001 را ببینید).
موارد استثنای مجاز، شامل طراحی فرآیند ساخت نمی شود.
۴-۳-۲ الزامات خاص مشتری
الزامات خاص مشتری باید ارزیابی و در دامنه سیستم مدیریت کیفیت سازمان گنجانده شود.
۴-۴ سیستم مدیریت کیفیت و فرآیندهای آن۴-۴-۱ سازمان باید یک سیستم مدیریت کیفیت شامل فرآیندهای مورد نیاز و تعاملات آن ها را مطابق با الزامات این استاندارد بین المللی ایجاد کرده، اجرا نموده و برقرار نگه دارد و به طور مداوم بهبود بخشد. سازمان باید فرآیندهای مورد نیاز برای سیستم مدیریت کیفیت و کاربرد آن ها را در سراسر سازمان تعیین کند. همچنین باید : الف – ورودی های مورد نیاز و خروجی های مورد انتظار از این فرآیندها را تعیین کند. ب – توالی و تعامل این فرآیندها را تعیین کند. پ – معیارها و روش های مورد نیاز ( شامل پایش، اندازه گیری و شاخص های عملکردی مرتبط) جهت حصول اطمینان از اجرا و کنترل موثر این فرآیندها را تعیین کرده و به کار گیرد. ت – منابع مورد نیاز برای این فرآیندها را تعیین کرده و از در دسترس بودن آن ها اطمینان یابد. ث – مسئولیت ها و اختیارات برای این فرآیندها را تعیین نماید. ج – ریسک ها و فرصت ها را مطابق الزامات تعیین شده در بند ۶-۱ مورد رسیدگی قرار دهد. چ – این فرآیندها را ارزیابی نموده و تغییرات مورد نیاز جهت حصول اطمینان از اینکه این فرآیندها به نتایج مورد نظر خود دست می یابند را اجرا نماید. ح – فرآیندها و سیستم مدیریت کیفیت را بهبود دهد. |
۴-۴-۱-۱ انطباق محصولات و فرآیندها
سازمان باید از انطباق همه محصولات و فرآیندها، شامل قطعات یدکی و آنهایی که برون سپاری شده اند، با تمامی الزامات قابل کاربرد مشتری، مقرراتی و قانونی اطمینان حاصل نماید (بند ۸-۴-۲-۲ را ببینید).
۴-۴-۱-۲ ایمنی محصول
سازمان باید فرآیندهای مدونی که بر حسب مورد شامل موارد زیر بوده اما محدود به آن ها نمی شود برای مدیریت محصولات و فرآیندهای ساخت مرتبط با ایمنی محصول داشته باشد :
الف – شناسایی الزامات قانونی و مقرراتی ایمنی محصول توسط سازمان
ب – ابلاغ مشتری درباره الزامات بند الف
پ – تأییدیه های ویژه جهت FMEA طراحی ( DFMEA )
ت – شناسایی مشخصات مرتبط با ایمنی محصول
ث – شناسایی و کنترل های مشخصات مرتبط با ایمنی محصول و در محل ساخت
ج – تأییدیه ویژه طرح های کنترل و FMEA های فرآیند ( PFMEA )
چ – طرح های واکنشی (بند ۹-۱-۱-۱ را ببینید)
ح – مسئولیت های تعریف شده، تعریف فرآیند اعلان و جریان اطلاعات شامل مدیریت ارشد و اطلاع به مشتری
خ – آموزش های تعریف شده توسط سازمان یا مشتری برای پرسنل درگیر با محصولات مرتبط با ایمنی و فرآیندهای ساخت مربوط
د – تغییرات محصول یا فرآیند قبل از اجرا باید تأیید گردند که شامل ارزیابی اثرات بالقوه تغییرات فرآیند و محصول روی ایمنی محصول می باشد (بند ۸-۳-۶ استاندارد ایزو ۹۰۰۱ را ببینید).
ذ – انتقال الزامات در سرتاسر زنجیره تأمین شامل منابع مشخص شده توسط مشتری، با توجه به ایمنی محصول (بند ۸-۴-۳-۱ را ببینید).
ر – ردیابی بهر ساخته شده محصول (به عنوان یک حداقل) در سرتاسر زنجیره تأمین (بند ۸-۵-۲-۱ را ببینید).
ز – دروس آموخته شده برای معرفی محصول جدید
یادآوری : تأییدیه ویژه، یک تأییدیه اضافی توسط بخش مسئول تأیید (نوعا مشتری) چنین مدارکی با محتویات مرتبط با ایمنی است.
| ۴-۴-۲
سازمان باید به میزان لازم : الف – اطلاعات مدون را به منظور پشتیبانی از عملیات فرآیندهای خود نگهداری کند. ب – اطلاعات مدون را جهت اطمینان یافتن از این که فرآیندها آن گونه که طرح ریزی شده (اند)، اجرا می گردند، حفظ نماید. |
متن کامل سیستم مدیریت کیفیت صنعت خودرو IATF 16949 : 2016 شامل ISO 9001:2015
ترجمه: مرتضی خیرخواه- امید الهامی- حمید حمیدی، انتشارات مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی ایران ۱۳۹۵
چرا واژه iso ts به iatf تغییر پیدا کرد
پاسخ ابتدایی و خلاصه به این پرسش این است که استاندارد جدید (ویرایش ۲۰۱۶) سیستم مدیریت کیفیت خودروسازی IATF 16949 : 2016 را گروه کاری بین المللی خودرو یا همان IATF منتشر کرده است. در حالی که ویرایش قبلی این استاندارد یعنی ISO TS 16949 : 2009 را سازمان بین المللی استانداردها ISO به صورت یک مشخصه فنی ( TS : Technical Specificatio ) منتشر کرده بود.
حالا این که چرا این مسئله رخ داده است تا جایی که اطلاع دارم این است که دو سازمان ISO و IATF نتوانسته اند بنا به دلایلی همچون مالکیت معنوی استاندارد، حقوق تجاری و مسائل دیگر با هم دیگر به توافق برسند و به همین علت خود IATF عهده دار انتشار ویرایش جدید شده است.