نمونه ارزیابی ریسک و فرصت در سطح استان – فرصت بارش باران و ریسک آتش سوزی
نمونه ارزیابی ریسک و فرصت در سطح استانی – فرصت بارش باران و ریسک آتش سوزی در ایلام
اخیرا برای یک پروژ مشاوره مدیریت چند سفر به استان ایلام و شهر ایلام داشته ام. در سه سفر آخر یک موضوع خاص توجه من را جلب کرد. با توجه به این که این مسئله را می شد از منظر مدیریت ریسک ها و فرصت ها به عنوان یک نمونه بررسی نمود، مجاب شدم که در مورد آن چند خطی را قلمی کنم.
دو سفر پیش از نوروز شاهد بارش های بسیار زیاد و بسیار زیبای باران در ایلام بودم. در سفر پس از نوروز، نتیجه و حاصل آن بارش ها را در سرسبزی و حجم بسیار زیاد گیاهان روییده در دشت ها و جنگل ها و در طبیعت این استان زیبا دیدم. شما را ترغیب و توصیه می کنم تا زیبایی خاص و طبیعی این منطقه، پابرجا و برقرار هست و آب در جوی و رود می رود، تا آب ها از آبشارها می ریزند و تا دشت ها و کوه ها، سبز و مخملی هستند و تا دشت ارغوان، ارغوان هست، این مناظر را به چشم خویشتن ببینید.
هر صاحب حرفه و تخصص، عموما رویدادها را فارغ از ماهیت طبیعی شان، از دریچه دانش، تخصص و تجربه خود نگاه می کند. در این مورد به عنوان مشاور مدیریت ریسک و همچنین کسی که آموزش مدیریت ریسک را ارائه می کند موضوع بالا را به صورتی خلاصه، ساده و فارغ از پیچیدگی های مدل های ارزیابی ریسک و روش های تحلیل فرصت، بررسی نموده و چند نکته را با هم مرور می کنیم.
شاید نیاز به گفتن این نکته نباشد که نمونه تحلیل ریسک و فرصت زیر با رویکرد مدیریتی و بر اساس مدل ارزیابی ریسک صورت گرفته است و شرایط محیطی، قوانین مربوط، مقررات دولتی، الزامات زیست محیطی، کشاورزی و . . . در نظر گرفته نشده است. در تحلیل ریسک در مورد موضوعات چند بعدی، یک تیم چند تخصصی با توجه به نظر و تخصص کارشناسان فنی هر موضوع بایستی در تحلیل و ارزیابی ریسک و فرصت مشارکت نماید.
فرم تحلیل و ارزیابی ریسک و فرصت بارش باران در ایلام
| موضوع | ریسک / فرصت | پیامد ریسک / دست آورد فرصت | میزان شدت اثر | علت وقوع | احتمال وقوع | سطح ریسک | اقدامات رسیدگی به ریسک / فرصت |
| بارش باران | ریسک :
آتش سوزی |
– آلودگی هوا
– تلف شدن حیوانات – از بین رفتن درختان و پوشش گیاهی – آسیب به مناطق حفاظت شده |
بسیار زیاد | – غنی شدن پوشش گیاهی به دلیل بارش باران و خشک شدن گیاهان و علف ها
– مستعد شدن شرایط برای آتش سوزی |
بسیار محتمل | بحرانی | کاهش احتمال وقوع :
– دادن مجوز تحت کنترل برای چرای دام های کوچک در مناطق طبیعی جهت کاهش حجم پوشش گیاهی و علف ها – دادن مجوز به دامدارها برای دروی علف ها جهت تغذیه دام ها – تهیه محتواهای آموزشی توجیهی و آگاهی دهنده به شهروندان و گردشگران برای رعایت اصول ایمنی هنگام حضور در طبیعت طرح اقتضایی (کاهش شدت اثر پس از وقوع ریسک): – تدارک امکانات اطفاء حریق در محیط های جنگلی، کوه ها و سطوح شیب دار – سازمان دهی تیم های داوطلب مردمی جهت همکاری هنگام آتش سوزی – هماهنگی با واحدهای مسئول در استان های همجوار جهت همکاری هنگام وقوع ریسک |
| بارش باران | ریسک مثبت (فرصت): – پوشش گیاهی گسترده
– جاری شدن آب در رودها – پر شدن حجم مخازن و سدها |
– ایجاد امکان افزایش تعداد دام ها برای دامپروری و پروار کردن دام ها
– برقرار شدن جذابیت های طبیعی برای گردشگران |
بسیار زیاد | غنی شدن پوشش گیاهی به دلیل بارش باران | بسیار زیاد | بحرانی | بهره برداری از فرصت :
– ترغیب دامداران سنتی و عشایر و تسهیل و ارائه امکانات برای افزایش تعداد دام ها – ترغیب کسب و کارهای مبتنی بر گردشگری طبیعت جهت ترتیب دادن برنامه های مناسبتی و فصلی |
ورودی شناسایی این ریسک و ارزیابی پیامدها و فرصت های آن، به جز نظر خبرگی و طرح موضوع به صورت موردی، می تواند پایش داده ها و تحلیل اطلاعات در دسترس هم باشد. به عنوان مثال در صورتی که در یک محدوده تقسیمات کشوری مانند استان ایلام، اگر میزان بارش ها از میانگین سالانه یا چند سال اخیر بالاتر باشد، با توجه به تغییر معناداری که در شرایط صورت گرفته، ریسک های احتمالی جهت بررسی در دستور کار قرار گیرند. با مشاهده این ورودی ارزیابی ریسک، پروتوکل و رویه ای که پیش تر از آن تدوین شده است می تواند فعال شود. با فعال شدن پروتوکل، اقداماتی که برای رسیدگی به ریسک ها و بهره برداری از فرصت ها (ریسک های مثبت) تعریف شده اند با کدهای مشخص به مسئولان اقدام محول شوند و اقدامات به صورت خودکار اجرایی شوند.
طبیعت استان ایلام – جنگل های بلوط – بررسی فرصت بارش باران و ریسک آتش سوزی
با توجه به فرم ارزیابی ریسک و فرصت و تحلیل های مندرج در آن، در صورتی که ریسک، واقعا رخ دهد و وقوع پیدا کند، آن گاه اقدامات پیشگیرانه یا احتیاطی، اجرا می شوند. پس از آن با بررسی سوابق و تحلیل نتایج به دست آمده، می توان درس آموخته ها را شناسایی و ثبت نمود.
می دانید که مدیریت دانش و مدیریت ریسک، ارتباطی نزدیکی با هم دارند. در مسئله حاضر اگر درس آموخته های رویدادهای پیشین، ثبت شده باشند با بررسی آنها در فرصت های آتی، شناسایی و ارزیابی ریسک و فرصت بهتر و دقیق تر صورت می گیرد.
همچنین با انجام ارزیابی پس از اقدام AAR یعنی با طرح پرسش های صحیح و پاسخ دادن به آنها اطلاعات و دانش لازم و مربوط را می توانیم به دست بیاوریم.
در این خصوص، بایستی بررسی شود که
- آیا اقدامات به خوبی طراحی شده اند؟
- آیا تدابیر احتیاطی اتخاذ شده امکان اجرا پیدا کردند؟
- آیا مطابق شرایط و خصوصیاتی که طراحی شده بودند کاملا اجرا شدند؟
- آیا اقدامات تعریف شده و اجرا شده، موثر بودند؟
- اگر نتایج به دست آمده مناسب نبوده ، دلایل آن چه بوده است؟
- چه تغییراتی در روش ها و اقدامات بایستی اعمال شوند تا در رویداد بعدی نتایج بهتری به دست آید؟
پاسخ های این پرسش ها و تحلیل فنی و مدیریتی بر روی آنها به ما در بازتعریف اقدامات کارآمد و بازبینی واکنش های موثر در رویدادهای احتمالی آینده کمک خواهند کرد.
AAR : After Action Review
مرجع عکس ها : وب سایت ایلام امروز
ثبت دیدگاه
مایل به ملحق شدن به بحث هستید ؟به ما بپیوندید !