ده اقدام عملی در مورد نحوه رفتار مدیر در سازمان – تمرین و توسعه مهارت های رهبری

در تمامی شغل ها، رفتارها به مهارت تبدیل می شوند و مهارت منجر به اعتماد به نفس می گردد. رهبری نیز کار متفاوتی نیست البته که به نظر می آید بعضی ها ذاتا رهبرند. اما این ویژگی آنها همیشه به خاطر آن است که بر کارشان تسلط پیدا کرده اند و چنان عزم و اراده ای دارند که بدون درخواست و دستور، حمایت دیگران را به خوبی جلب می کنند.

جذبه جادویی، کاریزما یا در فرهنگ خودمان فره ایزدی، خصوصیتی ذاتی نیست و قطعا ترکیبی است از علاقه، اشتیاق و اراده. برای رسیدن به هدف، پر روشن و شفاف است که مهارت در برقراری ارتباط، امری بسیار مهم و تأثیر گذار می باشد.

رهبری آن قدرها که می گویند کار پیچیده ای نیست و باز هم البته مدیرانی که شخصیتی برون گرا دارند طبیعتا راحت تر با جمع ارتباط برقرار می کنند ولی کسانی که خصوصیات شخصیتی درون گرایی را دارند هم می توانند این مهارت را یاد بگیرند. لزومی ندارد، علاقه که شرط اصلی رهبری است، چندان در ظاهر شما نمایان شود. بسیاری از سرداران صنعت در کمال خویشتن داری چنان اعتماد به نفس و عزم و اراده ای از خود بروز می دهند که تمام اطرافیان آنها را سر شوق می آورد.

خصلت درون گرایی را با ناتوانی در اظهار وجود و اثبات شخصیت، اشتباه نگیرید. تمام رهبران خوب از توانایی اظهار وجود و جرأت برخودارند اما بعضی از آنها تا حدی خجالتی و کمرو  هستند. چگونگی وضعیت تربیت و پرورش ما در خانه و مدرسه باعث می شود که ما خود را یک مدیر و رهبر تلقی کنیم یا کسی که تابع و فرمانبردار است. وقتی شروع می کنید و با کسب و اجرای برخی مهارت ها، قدرت رهبری را درک می کنید، از فضای هیجان انگیز آن لذت برده و توان آن را می یابید که بر عادت های تربیتی ناصحیح، غلبه پیدا کنید. در ادامه و به مرور، مهارت های رهبری خود را توسعه خواهید داد.

به نظر می رسد که برخی مدیران، در موقعیت های متفاوتی، ممتاز و سرآمد هستند. بعضی از آنها وقتی هدایت کسب و کاری که به سرعت رو به توسعه و پیشرفت است را به عهده می گیرند، بهترینند. در حالی که برخی دیگر تلاش می کنند شرکت ها را از فروپاشی و شکست نجات دهند اما این عمدتا بستگی به علاقه دارد، رهبران کارآمد می دانند که چگونه روش خود را تنظیم کنند تا با شرایط متغیر، هماهنگ باشند.

در اینجا چند نکته ساده اما مهم در مورد نحوه رفتار شما در سازمان و تعامل با دیگر همکاران یا پرسنل شما مطرح می شود تا با به کارگیری آنها مهارت های رهبری خود را توسعه داده و بهبود بخشید.

یک . به افراد کم تجربه توجه خاصی داشته باشید

نیروهای شما هنگامی که تغییر می کنند یعنی از تازه وارد و کم تجربه، بدل به کارکنان با تجربه و ورزیده می شوند، محتاج نوعی دیگر از تعامل و برخورد هستند، شما نیز به فراخور تحول آنها شیوه خود را تغییر دهید. مثلا کمی بیشتر از پیش، دست آن ها را باز بگذارید و اجازه دهید خودشان روش های کارشان را پیدا کنند. قرار نیست همه نیروهای کنونی شبیه یک کارمند خوب قبلی شما شوند. همین که یاد می گیرند کمتر به شما وابسته باشند باید آنها را مورد حمایت و تشویق قرار داد. در چارچوب و مسیر کلی یک نیروی ایده آل – به نظر شما – بگذارید حرکت کنند، تجربه های خود را آزموده و نتایج مورد نظر را حاصل نمایند.

دو . افراد باهوش و قوی را خیلی کنترل نکنید

نیروهای با فراست و توانمند همچون افراد بسیار باتجربه، نیاز به آزادی عمل دارند. آن ها از نظارت شدید ناراحت می شوند. آن ها ترجیح می دهند نتایج را کنترل کنید تا رفتار و فرآیند را. این رویکرد و نگرش آن را محترم بدارید.

سه . از افراد توانمند زیر دست خود نهراسید

از آن اعضای گروه تان که توانایی رهبری از خود نشان می دهند، ترس و نگرانی به دل راه ندهید. ابتکار عمل آن ها را مهار کنید، نظارت کرده و کنترل شان کنید اما سعی کنید محدود نشوند. بهتر است روی آن ها، به عنوان منابع و مبنای پیشرفت های آینده حساب کنید.

چهار . الگوی خوبی برای افرادتان باشید

هدفمند و مطمئن نشان دهید. اگر حالت عصبی و نگرانی در چهره تان معلوم باشد کارمندان، ضعف شما را پیدا می کنند و از آن به نحو ناخوشایندی استفاده می کنند. اگر مورد عتاب و خطاب مافوق قرار گرفته اید و موضوع فاش شده است در اولین فرصت جلسه ای با اعضای تیم کاری خود داشته باشید و ضمن طرح موضوع، ایده ها و برنامه های حل آن مسئله را ارائه کرده و محکم و استوار شرایط و موقعیت را در کنترل خود نشان دهید.

تمرین و توسعه مهارت های رهبری

پنج . سلامتی خود را حفظ کنید

مرتب خودتان را وزن کنید و برای تندرستی و تفریح، تلاش کنید. سلامت جسمانی و بهداشت روانی خود را با ورزش کردن بهبود دهید.

شش . خوب لباس بپوشید

آراسته باشید. افراد واحد شما در برابر کارکنان دیگر واحدها و یا سازمان های دیگر، به شما مباهات می کنند. توجه داشته باشید شما به عنوان مدیر و مافوق دیگران کاملا زیر ذره بین قرار دارید. حتی خوش و بش سرد، ساده یا گرم شما را برای هم بازگو کرده و در مورد آن صحبت می کنند.

هفت . مودب باشید

از تعارفات مودبانه استفاده کنید اما زیاد از حد آنها را به کار نبرید. پاسخ منفی و نه را مودبانه اما قاطعانه بگویید.

هشت . به کارایی توجه داشته باشید نه به محبوبیت و پرطرفدار بودن

گاهی لازم است خشم خود را نشان بدهید، اما خویشتن داری خود را  از دست ندهید. نیازی نیست دل همه را به دست آورید، اهداف سازمان و واحد بر اهداف شخصی اولویت دارند. این بدان معنا نیست که خواسته های افراد را سرکوب کرده، منظور نزدیک کردن این دو مسیر به هم است.

نه . ملاحظه کاری بی دلیل یا سازش نکنید

با همکاران تان یا با کارمندان خود به خاطر آنکه از دردسر دوری کنید موافقت نکنید. به طرز خوشایند با نظرات آنها مخالفت کنید. آرام باشید، اجازه دهید که آن شخص هم حرف هایش را مطرح کند، به دقت به حرف های او توجه کنید و بعد راه حلی برای آن پیدا کنید. نشان دهید که ارزش نظرات او را هم می دانید.

ده . نارضایتی خود را به صورت شفاف نشان دهید

اگر از چیزی ناراضی هستید، صریحا ابراز کنید. اخم نکنید و با بداخلاقی و بی حوصلگی رفتار نکنید، تصور نکنید از حالت چهره و رفتار شما همه هچیز را تشخیص می دهند و خود را اصلاح می نمایند. این حق کارکنان زیردست شماست که بدون تعارف بدانند در مورد آن ها چه نظری دارید، یا رفتار و عملکرد اخیرشان، چه معنا و مفهومی نزد شما دارد.

منبع: Colman, Ron & Barrie, Giles 1941

۵۲۵Ways to be a better manager

ترجمه دکتر ابوالقاسم حکیمی پور