بهبود و کاهش هزینه های کیفیت خدمات بهداشت و درمان

مطلبی در جمعه هفتم اکتبر به قلم اقای آوستن فراکت Austin Frakt در نیویورک تایمز nytimes به نقل از مجله پزشکی JAMA Journal منتشر گردید که به موضوع کیفیت خدمات پزشکی و درمانی و رابطه آن با کاهش هزینه ها می پردازد که در حقیقت موضوع مورد بحث را می توان کاهش هزینه های کیفیت خدمات بهداشت و درمان تلقی نمود. روزنامه دنیای اقتصاد نیز در مطلبی با عنوان انتخاب بین کیفیت و هزینه این مطلب را به فارسی برگردان کرده است.

*******

با هر آمریکایی که صحبت کنید با این هدف موافق خواهد بود احتمالا که بتوان خدمات درمانی و پزشکی را ارزان تر و با هزینه کمتر ارائه نمود در صورتی که کیفیت کاهش نیابد و حفظ گردد. تحقیقات جدید انجام شده در ژورنال JAMA نشان می دهد که بین ۲۰ تا ۲۵ درصد هزینه هایی که برای بهداشت و درمان کشور انجام می شود به هدر رفته و هزینه ای بدون فایده تلقی می گردد.

این مبلغ، بسیار بزرگ و تعجب برانگیز است هر چند که نکته و یافته جدیدی به حساب نمی آید، عجیب آن است که ما چیزهای کمی در این باره که چه گونه می توان این حجم عظیم هزینه را کاهش داد و از صرف بدون فایده منابع مالی جلوگیری کرد، می دانیم. بنا به گفته پژوهشگران این تحقیق، نتایج پژوهش نشان می دهد که با حذف یک چهارم (۲۵ درصد) این اتلاف، می توان کل هزینه های درمانی را به میزان پنج درصد کاهش داد.

هزینه های بهداشت و درمان، نسبت و سهم بزرگی از هزینه های اقتصاد آمریکا را شامل می شوند. حدود ۱۸ درصد اقتصاد ایالات متحده را هزینه های پزشکی تشکیل می دهند که برای هر نفر در سال به طور میانگین بیش از ده هزار دلار می شود. توجه داشته باشید که مقداری هر چند اندک (مانند یک درصد) کاهش در هزینه های بهداشت و درمان باعث صرفه جویی بسیار زیادی در منابع مالی این کشور می شوند. نویسندگان پژوهش مثال های متعددی از این که با این حجم زیاد پول که صرف مسائل بهداشتی و درمانی می شود، چه کارهایی می توان انجام داد را ارائه کرده اند و آن را با کل هزینه های امور نظامی و ارتش، آموزش و پرورش و . . . مقایسه کرده اند.

بهبود و کاهش هزینه های کیفیت خدمات بهداشت و درمان

پژوهشگران همچنین خاطرنشان نموده که عمده این مبلغ (اتلاف منابع مالی و ناکارآمدی هزینه ها) شامل هزینه های اداری، هزینه صدور صورتحساب، گزارش دهی و برنامه های عمومی و نه عملیات و فعالیت های اجرایی می باشد.

جالب است که محققان این نکته را هم مطرح نموده اند که به رغم حجم عظیم هزینه های هدر رفته هیچ‌گونه مقاله، مطالعه و پژوهشی در خصوص ارزیابی و تحلیل راهکارهای کاهش این هزینه ها پیدا نکرده اند. آن ها اعتقاد دارند که ایجاد بهبود در این حوزه و برنامه ریزی و اجرای اقداماتی با هدف کاهش هزینه های بدون فایده، مخالفانی خواهد داشت آن ها تصریح کرده اند که انجام اقدامات اصلاحی مناسب در برابر ذینفعان قدرتمندی که از این وضعیت سود هنگفتی می برند، قطعا کاری سخت و پرهزینه برای مجریان برنامه بهبود می باشد.

*******

در خصوص بهبود فرآیندهای ارائه خدمات بهداشتی و درمانی با در نظر گرفتن این هدف مهم که می خواهیم هزینه های این خدمات پزشکی را کاهش دهیم بایستی به مسائل مهمی همچون این که برنامه های بهبود و پروژه های کاهش هزینه چه محصولات، خدمات یا جمعیت هایی را تحت تأثیر قرار می دهند توجه داشته باشیم. در این راه باید که با بررسی داده ها و اطلاعات کافی و دقیق، از پیامدهای برنامه ها به خوبی آگاه شویم. یک مثال از مواردی که باید به آن دقت داشت این می تواند باشد که عوامل موثر جهت برنامه ریزی، بسته به منطقه جغرافیایی مورد بررسی، می تواند متفاوت باشد یا این مسئله که در طراحی و برنامه ریزی پروژه های بهبود بهتر است که هدررفت های ناشی از مراقبت های ناکارآمد، کم ارزش و بدون ضرورت در اولویت بررسی و طرح ریزی قرار گیرند.

در تحلیل هزینه و فایده صنعت بهداشت و درمان و تلاش در جهت مدیریت و کاهش هزینه ها توجهی دقیق باید داشت که تصمیم گیری در مورد برنامه های بهداشتی و درمانی بسیار حساس بوده و اصل عدم کاهش کیفیت برای بهبود و کاهش هزینه ها همیشه اوقات بایستی مد نظر و در کانون توجه و تمرکز تصمیم سازان و تصمیم گیرندگان باشد.

حجم عظیم منابع مالی که در بهداشت و درمان کشوری با سطح خدمات درمانی همچون ایالات متحده صرف می شود را دیدید که مبلغ بسیار هنگفتی می باشد. کشور ما نیز از این قاعده، بیرون نیست و حتی ضرورت توجه به هزینه‌کرد موثر، کارآمد و بهره ور منابع مالی زیادی که صرف خدمات پزشکی می شوند در کشور ما بسیار بیشتر احساس می شود. بیرون کشیدن منابع، بودجه و سرمایه های کشور از حوزه هایی که منفعت و نتیجه بخشی مطلوبی به همراه ندارد و هزینه هدررفته محسوب می شود اقدامی ضروری و حتی فوری است. این اقدام از آن جهت اهمیت دارد که بتوان برای سرمایه گذاری و تخصیص منابع مالی در حوزه هایی که منتظر توجه و اختصاص بودجه می باشند و همچنین بازگشت سرمایه ای شایسته و مناسب دارند، منابع کافی، جور و تهیه کرد. تخصیص صحیح منابع در شرایط محدودیت، عین تفکر استراتژیک است.

محققان این پژوهش در ادامه مقاله، مواردی از ناکارآمدی هایی که حجم بالایی از منابع را به خود اختصاص داده را مطرح می کنند. که عینا از دنیای اقتصاد، نقل می‌کنم.

دسته‌های دیگر هدر‌رفت‌های مورد بررسی توسط مطالعه JAMA شامل مراقبت‌های ناکارآمد، کم‌ارزش و بدون هماهنگی هستند. در مجموع، این حداقل ۲۰۵ میلیارد دلار درآمد دارد. این گونه هدر‌رفت‌ها منطقه به منطقه تفاوت دارد و امکان دارد در یک منطقه یا بیمارستانی این هدر‌رفت‌ها بیشتر باشند. این موارد شامل عفونت‌های بیمارستانی، استفاده از خدمات پرهزینه وقتی که هزینه‌های کمتری کفایت می‌کند، میزان پایین مراقبت‌های پیشگیرانه، عوارض قابل اجتناب و پذیرش و بستری در بیمارستان‌ها و خدماتی که اندک فایده‌ای را ارائه نمی‌دهند، باشد. این مشکلات علاوه بر هدر دادن پول، می‌توانند اثرات منفی بر سلامتی داشته باشند. موجب اضطراب و استرس بیمار شوند و رضایتمندی و اعتماد بیمار نسبت به سیستم بهداشتی و درمانی کاهش یابد.

در حقیقت آن هزینه هایی که این مقاله در پی آن بود تا مورد بررسی، تحلیل و بهبود قرار گیرند، هزینه های عدم کیفیت خدمات بهداشت و درمان است. اینها هزینه های عدم انطباق خدمات پزشکی هستند که مطابق اصول منطقی مدیریت کیفیت، این خدمات یا نباید ارائه شوند (یعنی بایستی حذف شده یا حتی الامکان کاهش یابند) و یا بایستی به صورتی دیگر و در قالب خدماتی کارآمد و موثر (بهره ور) انجام گردند.

مطلب تحلیلی نیویورک تایمز از مقاله ژورنال JAMA را می توانید از اینجا ببینید.

مطلب فارسی مندرج در وب سایت روزنامه دنیای اقتصاد را از اینجا مطالعه نمایید.