بسته جامع تکنیک های بهبود برای ارتقاء سطح عملکرد و عملیات شرکت های صنعتی و تولیدی

مجموعه تکنیک ها و ابزارهای بهبود و بهره وری

در برخی مطالبی که در مورد ایجاد بهبود در سیستم مدیریت سازمان ها و شناسایی عارضه ها و رفع آن ها نوشته ام، گفته ام که نسخه شفابخشی برای مدیریت در شرکت ها وجود ندارد و نمی توان با نسخه ای تجویزی، مسائل و مشکلات شرکتی را حل و فصل کرد.

در اینجا هم همان نکته و اعتقاد قبلی وجود دارد با این تفاوت که مجموعه ای که در ادامه ارائه می شود فهرستی از بهترین و مطمئن ترین تکنیک ها و استراتژی های بهبود در سطوح عملیاتی شرکت های تولیدی می باشند.

این فهرست شامل تکنیک هایی می باشد که تا حدود قابل قبولی، موثر و اثربخش می باشند، چه آن که امتحان خود را در بسیاری از شرکت ها داده و موفق بوده اند. نحوه طرح ریزی و اجرای آن ها بسته به نوع فعالیت شرکت، فرآیندهای ساخت، نوع محصولات تولیدی، سطح بلوغ سیستمی و مدیریتی و ویژگی های تکنولوژیک سازمان متفاوت می باشد.

هنگام گزینش و طراحی برنامه های بهبود و پروژه های ارتقاء سطح عملکرد، بهتر است که محور اصلی اجراء و پشتیبانی، فرآیندهای تولیدی و عملیاتی سازمان باشند. اثربخشی این سیستم ها در صورت صحت برنامه ریزی و اجرای مطلوب کاملا قابل پیش بینی می باشد.

در مراحل انتهایی پروژه هر کدام از این استراتژی ها، از میزان اثربخشی آنها بایستی اطمینان حاصل شده و میزان تحقق اهداف بهبود، اندازه گیری و سنجیده شود. اجرای حتی منفرد یکی از این تکنیک ها، خود نقطه قوت داخلی برای هر سازمانی محسوب می شود و موجب این می شود که سازمان امکان بهره برداری از فرصت های موجود در محیط بیرونی خود را پیدا کرده و همچنین اثرات نامطلوب و آسیب های ناشی از تهدیدهایی که پیرامون کسب و کار شرکت وجود دارند را به حداقل برساند.

شاید نیاز باشد با توجه به شرایط شرکت شما، گزینش و اجرای این سیستم ها اولویت بندی شوند. حتی ممکن است برخی از آن ها را قبلا در سازمان اجرا کرده و شرایط مطلوبی را به عنوان مثال در حوزه توقفات برنامه ریزی شده به دست آورده اید. تجربه به کارگیری پیشین هر یک شما را در پیاده سازی دیگران بسیار کمک خواهد کرد.

1. کاهش توقفات برنامه ریزی نشده

توقفات برنامه ریزی نشده عمدتا مربوط به زمان توقف خط تولید به دلیل خرابی دستگاه ها و ماشین آلات تولیدی می باشند. به جز آن مواردی اتفاقی همچون نبود مواد اولیه و قطعات نیم ساخته، توقفات کیفی خط و . . . می باشند. اجرای سیستم های مدیریت نگهداری و تعمیرات همچون نت پیشگیرانه PM ، نت پیش بینانه، نت بهره ور فراگیر –  TPM ، نت مبتنی بر قابلیت اطمینان – RCM و . . . از جمله سیستم های شناخته شده می باشند.

2. کاهش زمان توقفات برنامه ریزی شده

کاهش زمان تعویض محصول و تغییر خط تولید، ناشی از تعویض قالب ها یا برنامه تولید از طریق اجرا و پیاده سازی تکنیک تعویض تک دقیقه ای قالب  SMED به خوبی موثر می باشد.

3. کاهش مدت چرخه تولید

زمان گردش موجودی را بهینه نمایید. از موقعی که مواد اولیه و قطعات نیم ساخته وارد فرآیندهای تولیدی و برون سپاری شما می شوند این کرونومتر به کار می افتد. این زمان را به حداقل ممکن برسانید. سرمایه شرکت کمتر راکد مانده و پول حاصل از فروش زودتر دست سازمان را می گیرد. این ها همه اش سود می شود.

تکنیک های بهبود برای ارتقاء سطح عملکرد و عملیات شرکت های تولیدی

4. کاهش هزینه های ساخت

اجرای هر یک از سیستم های حاضر در فهرست با رویکرد بهبود منجر به کاهش هزینه ها خواهد شد. با این حال با به کارگیری رویکرد صرفه جویی سعی کنید از هزینه های غیرضروری تا حد ممکن راحت شوید و اگر هم ممکن است که هزینه های اضافه را به طور کلی حذف نمایید.

5. افزایش ظرفیت تولید

با درک سیستم تئوری محدودیت ها – TOC، به جای اینکه روی همه فرآیندهای ساخت و تولید بخواهید کار کنید فقط و فقط روی تک مرحله ای که گلوگاه هست متمرکز شوید. هر چه قدر فرآیندی که گلوگاه هست را بهبود دهید انگار کل خط تولید را بهبود داده اید. پس از اجرای یک مرحله بهبود دوباره فرآیندها و مراحل کاری را بررسی کنید ببینید که گلوگاه هم اکنون ایستگاه دیگری است یا همان مرحله قبلی گلوگاه می باشد. این چرخه را ادامه دهید.

6. بهبود ارتباطات داخلی

این مسئله کاملا امکان پذیر است که شما مدیران میانی و واحدهای منفرد قوی داشته باشید اما خروجی عملکرد شرکت باب میل و طبع مدیریت ارشد نباشد. همه فرآیندهای پشتیبانی باید فرآیندهای تولیدی، اصلی و عملیاتی را حمایت کنند. فرآیندهای مدیریتی نیز به طبع باید به خواسته ها و نیازمندی های فرآیندهای تولیدی و پشتیبانی به طور ویژه ای پرداخته و روابط بین آنها را به گونه ای اثربخش و کارآمد اداره نماید.

مابین فرآیند تولید و دیگر فرآیندهای سیستم مدیریت سازمان جریانی روان از اطلاعات، برنامه ها، گزارش ها، اقدامات و . . . بایستی برقرار باشد. هر کجا این ارتباط، وقفه ای دارد انگار که در عملکرد عمومی سازمان، سکته ای روی می دهد.

7. کاهش پرت مواد و ضایعات محصول

روند حمل و نقل، تخلیه و دریافت، انبارش و نگهداری در شرکت، جابجایی و انتقال و همچنین استفاده در خط تولید را به مانند کارآگاهی تیزبین بررسی کنید، هر کجا ذره ای پرت مواد اولیه دیدید با برنامه های منطقی و موثر، پرت مواد اولیه را به حداقل برسانید. به جز آن یک سیستم روتین کنترل مصرف مواد ایجاد کنید تا روند تبدیل مواد به محصول نهایی پایش شود و بدانید که به ازای هر واحد محصول تولیدی در واقع چه مقدار مواد اولیه استفاده یا هدر شده است.

8. بهبود شاخص دوباره کاری ها

کاهش بازکاری و دوباره کاری فرآیندهای تولیدی روی محصولات معیوب را با برنامه های بهبود کیفیت مدنظر قرار دهید.

9. افزایش راندمان تولید

راندمان تولید را با تعریف و طراحی شاخص های پایش عملکرد فرآیند تولید به صورت منظم و دوره ای اندازه گیری کنید. با پایش این شاخص و تحلیل سطح راندمان شرکت در حوزه تولید به صورت مداوم عواملی که باعث پایین ماندن مقدار شاخص می شوند را شناسایی کرده و علت های اصلی پایین بودن راندمان را به مرور و با حوصله برطرف نمایید.

تکنیک های بهبود برای ارتقاء سطح عملکرد و عملیات شرکت های تولیدی

با برنامه های بهبود همچون بالا بردن راندمان و بازدهی تولید، هر چه قدر که باشد شما بخشی از کارخانه پنهان خود را فعال می کنید. پرت، اتلاف و ضایعات منابع تولید، باعث می شوند شما کارخانه ای مخفی داشته باشید که با برنامه های بهبود در هر مرحله بخشی از آن را آزاد می کنید.