استاندارد طبقه بندی - نظام های مدیریت اصطلاح شناسی، دانش و محتوا، ایزو ۲۲۲۷۴

استاندارد طبقه بندی – نظام های مدیریت اصطلاح شناسی، دانش و محتوا، جنبه های مفهوم‌بنیاد در گسترش و بین المللی سازی نظام های طبقه بندی

استاندارد طبقه بندی (نظام های مدیریت اصطلاح شناسی، دانش و محتوا) اصول و الزامات بنیادینی را پایه گذاری می کند تا اطمینان حاصل شود که با توجه به جنبه هایی مانند تنوع فرهنگی و زبانی و همچنین شرایط بازار، نظام های طبقه بندی برای استفاده همگانی مناسب هستند. این استاندارد با اعمال اصول مرتبط به کار اصطلاح شناسی، رهنمودهایی برای ایجاد، اداره و استفاده از نظام های طبقه بندی ارائه می کند.

در ابتدای متن استاندارد طبقه بندی با شماره ISO 22274 در مقدمه می خوانیم که :

طبقه بندی اشیا روشی است که انسان ها برای فایق آمدن بر پیچیدگی های جهان اطراف برگزیده اند. نقش طبقه بندی در زندگی روزمره ما غیرقابل چشم پوشی است.

نظام های طبقه بندی محتوا را به گونه ای نظام مند مرتب می کنند و به شدت تحت تأثیر اصطلاحگان های خاص همان حوزه هستند و به نوبه خود بر آنها تأثیر می گذارند. نظام های طبقه بندی دانش حوزه را برای مخاطبان بسیاری، فراتر از متخصصان آن حوزه که به طور مستقیم با آن اصطلاحات سر و کار دارند قابل دریافت می کند. در نظام های طبقه بندی، اصطلاحات وضع می شوند و دانش، نظام می یابد.

در موارد بسیاری از نظام های طبقه بندی برای ساختاربندی مجموعه های بزرگ با کارکرده داده پشتیبان مانند داده کاوی یا بازیابی اطلاعات استفاده می شود. فرهنگ ها، کتابخانه ها، فهرست ها به علاوه صفحات وب یا سامانه های بازیابی، مثال هایی از مجموعه های داده ای هستند که ممکن است ساختارمند شدن با نظام های طبقه بندی برای آنها سودمند باشد.

نظام های طبقه بندی این امکان را به افراد می دهند که با فراهم کردن مجموعه مفاهیم از پیچیدگی های موضوع بکاهند تا حدی که کاربران بتوانند آن را مدیریت کنند. با این مفاهیم ما می توانیم به جریان اطلاعات درون یا بین نرم افزارها جهت دهیم و با متخصصان حوزه های مختلف یا افرادی با پس زمینه های متفاوت ارتباط برقرار کنیم.

اگر قرار است از نظام طبقه بندی در بیش از یک جامعه زبانی استفاده شود باید آن را برای دربر گرفتن زبان ها، قراردادهای اجتماعی و فرهنگ کاربران آن بومی سازی کرد. برای تسهیل بومی سازی، نظام طبقه بندی باید طوری طرح ریزی شود که واضح، با کاربرد آسان و مناسب باشد.

این استاندارد ملی برای طرح ریزی نظام های طبقه بندی و چگونگی بیان محتوای آنها توصیه هایی می کند تا برای انطابق با محیط های زبانی متفاوت مناسب باشند.

بررسی، دسته بندی و طبقه بندی اجزاء و عوامل مطابق استانداردها

فهرست بندهای اصلی استاندارد طبقه بندی

۱- هدف و دامنه کاربرد

۲- مراجع الزامی

۳- اصطلاحات و تعاریف

۵- ملاحظات بنیادین در تدوین نظام های طبقه بندی

یکدستی
فهم پذیری
گسترش پذیری
اصول ساختاربندی
نظام های طبقه بندی شمارشی
نظام های طبقه بندی چهریزه ای
طبقه ها و ویژگی ها در نظام های طبقه بندی
روابط در نظام های طبقه بندی

۶- اصول اصطلاح شناختی مرتبط با نظام های طبقه بندی

اصول اصطلاح شناسی مرتبط با تعاریف
اصول اصطلاح شناسی نام طبقات

استاندارد ملی طبقه بندی – مثال طبقه بندی شمارشی متن

۷- نظام های مفهومی و نظام های طبقه بندی

تفاوت های بین نظام های مفهومی و نظام های طبقه بندی
مشکلاتی که در نظام های طبقه بندی غیرمبتنی بر نظام مفهومی ممکن است رخ دهد
چگونگی کاربرد نظام مفهومی برای ساخت نظام طبقه بندی
مثالی از ایجاد یک نظام طبقه بندی مبتنی بر نظام مفهومی
مثالی از یک نظام طبقه بندی بر مبنای یک نظام مفهومی دارای ساختار چندسلسله مراتبی

۸- الزامات یک طبقه بندی بین المللی شده

۹- جنبه های بین المللی سازی

۱۰- جنبه های بومی سازی

اشیا، طبقات، ویژگی ها و دامنه مقادیر منطقه ویژه
ملاک های طبقه بندی مختلف
نمانام ها
دیگر جنبه های فرهنگی

۱۱- جریان کار و مسایل اجرایی

پیوست الف – اطلاعات توصیفی درباره نظام های طبقه بندی موجود

پیوست ب – قواعدی برای ایجاد نظام های سلسله مراتبی مفاهیم و طبقات

استاندارد ملی طبقه بندی – نظام سلسله مراتبی چهارلایه برای شیر

*******

دانلود فایل متن استاندارد ایزو ۲۲۲۷۴ استاندارد نظام های مدیریت اصطلاح شناسی، دانش و محتوا – جنبه های مفهوم‌بنیاد در گسترش و بین‌المللی سازی نظام های طبقه بندی

استاندارد ملی: INSO 21134 1^ST Edition 2016

استاندارد بین المللی: ISO 22274:2013, Systems to manage terminology, knowledge and content – Concept-related aspects for developing and internationalizing classification systems

نهاد منتشر کننده : سازمان ملی استاندارد ایران

چاپ اول : ۱۳۹۴ چاپ نسخه اصلی : ۲۰۱۳

لینک دانلود : استاندارد طبقه بندی