پروژه بهبود استانداردسازی و کاهش انواع، برای بهینه سازی موجودی قطعات یدکی
یکی از هزینه های قابل توجه در شرکت های صنعتی تهیه، انبارش و نگهداری موجودی انبارها می باشد. خرید و نگهداری موجودی اقلام گوناگون مانند مواد اولیه، قطعات نیم ساخته، ملزومات اداری، قطعات یدکی و غیره و هزینه ای که صرف آنها می شود علت و دلیل مناسبی است تا این موقعیت را به عنوان فرصتی برای بهبود شناسایی کنیم.
برای عملیاتی کردن و استفاده از این فرصت بهبود، راه ها و روش های كاربردی جهت بهینه سازی موجودی ها مورد بررسی قرار گرفت و با توجه به نمونه های موفق و نتایج اثربخش حاصل از اجرای متد استانداردسازی و کاهش تنوع اقلام این سیستم، مناسب تشخیص داده شد و انتخاب گردید.
ضرورت ها و دلایل اجرای این پروژه
هر واحد صنعتی كه به تولید و ساخت محصولات مختلف می پردازد از سخت افزارهای مختلفی استفاده می کند که شامل دستگاه های تولیدی، تجهیزات حمل و نقل، تأسیسات، ابزارهای اندازه گیری و . . . می باشند. این تجهیزات بسیار متنوع و متفاوت می باشد. اجزا و زیر سیستم های این دستگاه ها و قطعات به كار رفته در آن ها نیز به همین صورت دارای گستره وسیعی به لحاظ انواع، مدل، ابعاد و ظرفیت می باشند.
به عنوان مثال در دستگاه ها و تجهیزات مختلف، قطعاتی مانند الكتروموتور، یاتاقان، گیربكس، پولی، شیرهای پنوماتیك و هیدرولیك، پمپ، كنتاكتور، فیوز و . . . به كار رفته است. تنوع بسیار زیاد این قطعات باعث می شود كه مقدار قطعات یدكی مورد نیاز برای نگهداری موجودی و استفاده در هنگام خرابی، حجم بالایی را به خود اختصاص دهد.
به این موقعیت که می رسیم معمولا دو حالت در اکثر شرکت ها اتفاق می افتد. یا سازمان با صرف سرمایه زیاد از قطعات یدکی مورد نیاز خود موجودی تهیه می کند و یا به علت همین حجم زیاد نقدینگی لازم برای تهیه موجودی و راکد شدن آن برای مدت نامعلوم از خیر یدکی داشتن اقلام لازم می گذرد و توقفات ناشی از خرابی ها را به جان می خرد و فقط برای موارد ضروری و حیاتی تعداد محدودی قطعات یدکی را خریداری می کند.
در هر دو حالت می توان تدابیری اتخاذ کرد تا به حالتی بهینه رسید. در اینجا پیامدهای ناشی از هر دو حالت را به صورت مختصر بر می شماریم.
استانداردسازی و کاهش انواع، برای بهینه سازی موجودی قطعات یدکی
پیامدهای ناشی از موجودی بالای قطعات یدکی
- حجم بالای قطعات یدکی مورد نیاز برای انبارش قطعات یدکی دستگاه ها و تجهیزات
- بلوکه شدن مقدار زیادی سرمایه در انبار قطعات یدکی
- افزایش فعالیت های انبارداری مانند ثبت ها، انبارگردانی و . .
مقادیر زیاد موجودی قطعات، بار مالی سنگینی را به سازمان تحمیل می كند از هزینه های سفارش، حمل و نقل، بهای قطعات گرفته تا هزینه های انبارداری و حتی آسیب دیدگی قطعات حین انبارش و حمل و نقل.
نتایج حاصل از نداشتن موجودی قطعات یدکی
- افزایش زمان توقفات دستگاه ها و خطوط تولید به جهت موجودی نداشتن از قطعات یدکی و طولانی شدن زمان تعمیر ماشین آلات
- بالا بودن تعداد موارد سفارش دهی، جستجو و یافتن فروشنده قطعات یدکی، حمل و نقل، بیمه، کنترل ورودی، انبارش، ثبت ها و غیره به علت خرید قطعات یدکی به صورت فوری و تکی در هر بار خرابی و نیاز به تعویض قطعه
با توجه به بار مالی تهیه و نگهداری موجودی قطعات یدكی، مدیران ارشد برخی سازمان ها، خرابی دستگاه و توقف خط تولید را ترجیح داده و طولانی شدن زمان تعمیر دستگاه خراب و متوقف شده را در برابر صرف هزینه برای خریداری و نگهداری موجودی برای قطعات یدکی را می پذیرند. در این شرایط پس از وقوع خرابی، درخواست فوری خرید قطعه یدكی، صادر شده و نسبت به خرید قطعه اقدام می شود.
همانطور كه می دانید توقف دستگاه ها و خطوط تولید، هزینه های بسیاری مانند بیكاری اپراتورها، تولید از دست رفته، عدم تحویل به موقع سفارش ها، نارضایتی مشتری و بسیاری هزینه های آشکار و پنهان دیگر را باعث می شود.
اتاق فکر – Think Tank ، راهکار طراحی شده و نحوه اجرا
سیستم های استانداردسازی، مزایا و منافع بسیاری دارند که در حوزه های مختلف حتی سیستم های مدیریتی به خوبی به کار گرفته شده اند. در دهه های اخیر روش های استانداردسازی در زمینه مشخصات فنی قطعات، ویژگی های كیفی محصولات جای خود را در سطوح بین المللی، منطقه ای، ملی و کارخانه ای به خوبی باز کرده است. با این همه در دستگاه های موجود در بسیاری از شرکت ها دیده می شود كه در دو تجهیز نسبتا مشابه، دو الكتروموتور با ظرفیت نزدیك به هم اما متفاوت یا شیرهای پنوماتیك و هیدرولیك نسبتا مشابه ولی ناهمسان نصب گردیده است. به همین خاطر شما مجبور هستید از دو قطعه نزدیک به هم دو موجودی تعریف کرده، سفارش خرید داده، بخرید، حمل و انبار کنید.
جهت شروع اقدامات استانداردسازی و كاهش انواع، كارشناسان فنی واحد نگهداری و تعمیرات بایستی فهرستی کامل از قطعات و زیرمجموعه های دستگاه های مختلف همراه با شرح دقیق مشخصات فنی آنها تهیه نمایند. اگر هم از قبل وجود دارد به روز نمایند.
سپس مواردی را كه به لحاظ مشخصات فنی نزدیك به هم می باشند را علامت زده و مشخص کنند. با مشاهده مستقیم قطعه روی دستگاه، تحلیل فنی عملكرد آن و بررسی کلیه جنبه های موثر و كسب نظرات تكنسین ها و کارشناسان مرتبط، جهت یكسان سازی موارد مشخص شده، تصمیم گیری می شود. در این مرحله بایستی كاملا دقت نمایید كه اقدام یكسان سازی، تأثیری نامطلوب روی عملكرد دستگاه نگذارد، این یکی کردن ها بایستی با وسواس صورت پذیرد.
درصورت مساعد بودن شرایط نسبت به یكسان سازی موارد مورد بررسی قرار گرفته اقدام نمایید و برای كلیه قطعات دیگر نیز که مشابه می باشند و امکان یکی کردن آن ها وجود دارد به همین صورت اقدام نمایید. به عنوان مثال فرض کنید ده عدد دستگاه پرس با ظرفیت ۲۵۰ تن در خط تولید فورج، برش یا فرم شرکت، وجود دارد و كلیدی بودن این دستگاه ها برای سازمان این ضرورت را ایجاب كرده كه از هر الكتروموتور، یك عدد یدكی، نگهداری نمایید یا به علت هزینه بر بودن این اقدام شرکت اصلا نمی تواند یدکی تهیه نماید. با استانداردسازی و یکی کردن مشخصات الکتروموتورهای دستگاه های پرس، احتمالا نگهداری یک یا دو الكتروموتور برای همه دستگاه ها كافی خواهد بود. با خراب شدن الکتروموتور یکی از دستگاه ها، بلافاصله قطعه سالم و یدکی را جایگزین کرده و قطعه معیوب را برای تعمیر یا سیم پیچی ارسال نمایید.
برای قطعات و اقلام دیگر نیز به همین صورت اقدام نمایید. در برخی موارد ممکن است تصمیم گیری کردن قدری سخت باشد و یکی کردن دو قطعه مستلزم تهیه قطعه ای گران تر باشد در این موارد تحلیل هزینه و فایده انجام داده و با کنار هم قرار دادن تحلیل فنی و مالی تصمیم بگیرید.
پروژه بهبود استانداردسازی و کاهش انواع، برای بهینه سازی موجودی قطعات یدکی
منافع، مزایا و نتایج
-
کاهش موجودی انبارها، بازشدن فضای انبارها، عدم آسیب دیدگی احتمالی قطعات انبار شده
-
کاهش تعداد موارد سفارش و خرید و کاهش فعالیت های اداری، تأمین، حمل و نقل و پرداخت
-
کاهش سرمایه راکد در انبارها
-
بهبود زمان تعمیر دستگاه ها به دلیل موجود بودن قطعات یدکی
در شرکت هایی که مدیریت، توقف و خرابی ها را به تهیه و انبارش قطعات یدکی ترجیح می داد نیز استانداردسازی این امكان را به سازمان می دهد كه با هزینه بسیار كمتری، موجودی لازم و کافی از قطعات یدكی را برای دستگاه های كلیدی و مهم خود تهیه نموده و از حجم توقفات و زمان تعمیرات به میزان قابل توجهی بکاهد و با در اختیار داشتن میزان مناسب و به صرفه موجودی قطعات یدکی می توان زمان های تعمیر و تعویض قطعات یدکی و در کل زمان توقفات را کاهش داد. این کاهش زمان های خواب خط تولید، منافع بسیاری را عاید شرکت خواهد نمود.
شرکت هایی هم که حجم زیادی نقدینگی صرف این کار کرده اند نیز با اجرای این پروژه، مبلغ سرمایه بلوکه شده خود را با بهبودی قابل ملاحظه به مقداری بهینه می رسانند و نقدینگی آزاد شده را صرف فعالیت ها و اقدامات مفید و موثر دیگری می توانند بکنند.
کاملا درست می فرمائید جناب مهندس عبدی
و علاوه بر انبار قطعات یدکی در شرکت هایی که محصولات متشکل از چندین قطعه را تولید و مونتاژ می کنند حرکت به سمت قطعات مشترک ( حداقل پلتفرم مشترک ) با اندک تغییر در طراحی، تاثیر بسیار زیادی در راکد ماندن نقدینگی ، کاهش تامین کنندگان ، کاهش هزینه بسیار زیاد در مسائل لجستیک و … را به دنبال خواهد داشت
همین طور است جناب آقای مهندس خوشدلی
مدیرعامل تویوتا چند سال پیش که حجم فروش آن ها از جنرال موتورز فراتر رفت و به عنوان بزرگترین خودروساز دنیا دست پیدا کردند گفت که هدف بعدی ما کاهش تعداد قطعات خودرو می باشد.
آن ها این برنامه را با هدف کاهش هزینه ها و سودآوری بیشتر مطرح کردند.
نمونه ساده مانند طراحی پیچ و واشر سرهم می باشد. هر یک قطعه کمتر یعنی فعالیت های طراحی و مهندسی کمتر، تأمین و لجستیک کمتر، کاستن از مشکلات کیفی و خیلی مسائل دیگر که همه اینها هزینه ها را به مقدار قابل توجهی کم خواهد کرد.