تدریس دوره مجازی خلاقیت و حل مسئله برای مجموعه ای از مدیران شهرداری مشهد

آموزش حل خلاق مسئله ، برگزاری دوره آموزشی خلاقیت و حل مسئله برای مجموعه ای از مدیران شهرداری مشهد

اواخر دی ماه بود که از جهاد دانشگاهی (موسسه آموزشی همکار شهرداری) درخواستی مطرح شد تا برای آموزش حل خلاق مسئله و برگزاری دوره آموزشی خلاقیت و حل مسئله برای گروهی از مدیران شهرداری مشهد، طرح و برنامه خود را ارائه کنم.

در مورد تعیین سرفصل ها و طرح درس دوره خلاقیت و حل مسئله به این صورت اقدام گردید که مفاد و مواد آخرین دوره آموزشی حل خلاقانه مسئله که تدریس کرده بودم (برای شرکت برق مشهد) را با توجه به مسئولیت های واحد سازمانی و فرآیندی که مدیران آن قرار بود در دوره حضور یابند و همچنین با در نظر گرفتن ماهیت و موضوع مسایلی که معمولا با آنها روبه رو می شوند، بازنگری کردم و همان را پیشنهاد دادم.

متناسب با حجم مطالب ذیل سرفصل ها، زمان دوره آموزش حل مسئله به روش خلاقانه، ۱۶ ساعت در نظر گرفته شد و قرار بر این شد که در چهار روز  و طی دو هفته برگزار بشود.

سرفصل های دوره آموزشی حل خلاق مسئله به شرح زیر طراحی و تعریف گردید:

مبانی و مفاهیم اولیه آموزش خلاقیت و حل مسئله

• ضرورت و اهمیت تفکر خلاق
• تعاریف، مفاهیم و مبانی حل مسئله و تصمیم گیری
• مهارت حل مسئله
• روش های مختلف حل مسئله
• فرآیند منطقی حل مسئله

شناسایی و تعریف مسئله

• انواع مسئله
• اولویت بندی مسایل
• تعریف دامنه و محدوده مسایل
• تحلیل ریشه ای وقایع
• بیان مسئله

حسین عبدی مدرس حل مسئله – آموزش حل خلاق مسئله و برگزاری دوره آموزشی خلاقیت و حل مسئله برای مدیران و روسای اداره های شهرداری مشهد

جمع آوری اطلاعات

• شناسایی سوالات کلیدی
• انواع اطلاعات
• معیارهای انتخاب اطلاعات
• خلق راهکارها
• تفکر همگرا و تفکر واگرا
• خلاقیت در ایجاد راهکارها
• روش ها و تکنیک های خلق بدیل از قبیل بارش افکار، شش کلاه فکری و . . .

ارزیابی و انتخاب راهکار

• تعریف معیارهای ارزیابی
• خطاهای شناختی در تصمیم گیری
• تحلیل نیازها و خواسته ها
• تحلیل هزینه منفعت، تحلیل امکانسنجی
• ایجاد ماتریس تصمیم گیری
• انتخاب راهکار
• ارزیابی ریسک های احتمالی
• تصمیم گیری گروهی

ایجاد برنامه

• تدوین برنامه های اقدام
• برنامه ریزی مبتنی بر سناریو

آموزش خلاقیت و حل مسئله را دشوار است که آنلاین، از راه دور و به صورت مجازی تدریس و برگزار کنید و به عمده اهداف آموزشی و یادگیری آن هم برسید. نوع مطالب این دوره بسیار طلب می کند که شمای مدرس، بسیار بپرسید، پاسخ بخواهید، نظر بگیرید، تمرین بدهید، نتیجه تمرین ها و پاسخ پرسش ها را مداوما نگاه کرده و نظرهای اصلاحی خود را ارائه بدهید تا فراگیران و حاضران در کلاس مفهوم را متوجه شده، مبانی را دریافته و مدل ها و تکنیک های حل مسئله را یاد بگیرند.

با پیش بینی این مسایل از همان جلسه اول، تمرین های متعددی را حضور عزیزان حاضر در کلاس ارائه کردم و ضمن دادن توضیحات کافی، آنها را ملزم کردیم که از صفحه تمرین انجام شده، تصویر گرفته و برایم ارسال نمایند تا هم اطمینان حاصل کنیم تمرین های خلاقیت و تمرین های حل مسئله را انجام داده و هم بازخورد لازم را به آنها بدهم.

در ابتدای جلسه نخست همچنین نحوه ارزیابی از فراگیران را توضیح دادم که شامل حضور در کلاس به مقدار ۱۲ درصد، انجام تمرین های حین دوره به میزان ۴۰ درصد و آزمون نهایی به مقدار ۴۸ درصد از نمره کامل می شود.

آزمون نهایی یا همان امتحان کتبی در بستر سیستم مدیریت آموزش شهرداری برگزار گردید. به جز یک سوال که حاوی تعریف یکی از مفاهیم حل مسئله و خلاقیت بود، مابقی پرسش ها، همگی شامل شرحی از یک موضوع – case یا مساله از متن و بافت فرآیندها، مسئولیت ها و مأموریت های سازمان شهرداری بودند. برای هر کدام از این طرح مسئله ها خواسته بودم که این عزیزان با یکی از متدها و تکنیک های خاص تعریف مسئله و بیان آن، موقعیت و شرایط را بررسی و تحلیل کنند و سپس با تکنیک های ارائه شده در کلاس، راه حل های جایگزین را طراحی کرده و از میان آنها راهکار پیشنهادی و منتخب خود را مطرح نمایند.

پس از گذشت یک هفته از اتمام کلاس های دوره آموزشی روش های حل مسئله، آزمون نهایی با اختصاص دو ساعت وقت، برگزار شد. نتایج آزمون را تصحیح کردم و با محاسبه امتیاز تعداد تمرین های انجام شده، امتیاز نهایی هر یک از عزیزان حاضر در کلاس را تقدیم موسسه آموزشی شهرداری نمودم.

پاسخ های بعضی از عزیزان در تحلیل و بررسی برخی از مسایل، بسیار جالب بود و به لحاظ استفاده از تکنیک در سطحی بالا قرار داشت به طوری که به احتمال زیاد نوع نگاه برخی از آنها به مسئله را به عنوان نمونه و مثال در دوره های آتی استفاده خواهم کرد.

حسین عبدی مدرس حل مسئله – آموزش حل خلاقانه مسئله و برگزاری دوره آموزشی خلاقیت و حل مسئله برای مدیران شهرداری مشهد

مشهد، شهر هوشمند، شهر امید و زندگی

شهرداری مشهد سازمانی است که به سال ۱۲۸۶ خورشیدی تاسیس شده و مسئولیت آن اداره شهر مشهد است. مدیریت سازمان با شهردار است. پیش از این شهردارها با حکم وزیر کشور منصوب می‌گردیدند اما چند سالی است که از طریق آرای شورای شهر انتخاب می‌شوند. انتخاب خود اعضای شورای شهر نیز با رای مستقیم شهروندان می باشد. حکم شهردار منتخب شورای شهر، توسط وزیر کشور ابلاغ می‌شود. شهرداری مشهد، شامل ۱۳ شهرداری منطقه‌ای است که اداره هر منطقه به عهده مدیر آن منطقه می‌باشد.

هم اکنون جناب آقای محمدرضا کلایی شهردار مشهد می باشد که در سال ۱۳۹۷ توسط شورای شهر انتخاب و تأیید گردیده است.